Hoe toegankelijk zijn de events in Rotterdam? Met die vraag gingen we naar Marianne Dijkshoorn van Welkom Toegankelijkheid & evenementen. Zij richt zich met haar bedrijf op toegankelijkheid en inclusie en helpt organisatoren van evenementen om ervoor te zorgen dat alle bezoekers een zo gelijkwaardige beleving en deelname hebben.
In het onderstaande interview vertelt Marianne over de toegankelijkheid van Rotterdamse festivals en feestjes, en hoe we ons daarin verhouden tot andere steden. Een tipje van de sluier: we doen het behoorlijk goed!
Marianne: "In 2008 wilde ik graag met vrienden naar een lokaal festival gaan. Dit festival vond plaats in Bergschenhoek op een grote heuvel. Voor mij, iemand die van jongs af aan slecht ter been is, vormde de heuvel een grote uitdaging. Daarom besloot ik contact op te nemen met de organisatie om te vragen of er een oplossing was. Zij wilden het graag voor me oplossen, en uiteindelijk kon ik via backstage naar binnen en zo kwam ik makkelijker op het festivalterrein. De organisatie vroeg mij hoe zij het toegankelijker konden maken voor meer mensen met een beperking."
"Ik heb toen advies ingewonnen bij buitenlandse organisaties, want in Nederland was dit het eerste toegankelijke algemene festival. Hoewel er een aantal festivals waren gericht op mensen met specifieke beperkingen, zoals verstandelijke of auditieve beperkingen, ontbrak het nog aan toegankelijkheid op grote festivals zoals Pinkpop en lokale evenementen. Ik studeerde destijds Vrijetijdsmanagement aan de Hogeschool Rotterdam. Mijn docent hoorde dat ik hiermee bezig was en vroeg mij om gastcolleges te geven over dit onderwerp. Nog steeds ga ik elk jaar terug om dit te doen."
Marianne: "Eerst moest ik nog afstuderen! In 2011 was het zover, en studeerde ik af op het onderwerp toegankelijkheid bij festivals in Rotterdam. Toen ik afstudeerde wilde ik graag evenementen organiseren, dat is ook de reden waarom ik deze studie koos. Maar tussen 2011-2014 was er de financiële crisis, waardoor ik diverse banen heb gehad die weinig tot niets te maken hadden met evenementen. Mijn wens werk te vinden in de evenementensector bleef echter onverminderd groot. In 2014 besloot ik voor mezelf te beginnen en begon ik met Welkom Toegankelijkheid en Evenementen. Nu ben ik bijna tien jaar onderweg! Mijn bedrijf richtte zich in het begin voornamelijk op evenementenorganisatie. Toegankelijkheid deed ik erbij om mijn hoofd boven het maaiveld uit te steken."
"Toegankelijkheid bij evenementen werkt heel anders dan het toegankelijk maken van gebouwen. Bij festivals zijn de faciliteiten gericht op tijdelijkheid, terwijl bij gebouwen de faciliteiten ontworpen worden voor langdurig gebruik, en kunnen zij het afschrijven. Door mijn kennis van de evenementenbranche adviseer ik diverse organisaties over toegankelijkheid. Ook geef ik lezingen over dit onderwerp."
Marianne: "De laatste jaren steeds meer. Waarom precies, weet ik niet. Misschien hebben we veel geleerd van de corona periode. Toen zijn we ons collectief bewuster geworden dat niet iedereen even makkelijk kan deelnemen aan de maatschappij. De afgelopen jaren is het duurzaamheidsbeleid ver ontwikkeld, en velen beginnen nu te focussen op sociale duurzaamheid, wat leidt tot meer aandacht voor toegankelijkheid en inclusie. Het is tegenwoordig bijvoorbeeld gebruikelijk dat organisaties een diversiteitsbeleid hebben."
Marianne: "Als ik eerlijk ben, ben ik positief verrast hoe het gaat in Rotterdam. Met beleidsmakers van Rotterdam Onbeperkt is de gemeente enorm proactief bezig met beleid en subsidies voor alle doelgroepen, evenementen, toeristische locaties, horeca en openbare ruimte. Eigenlijk voor alles. Ze hebben nauw contact met Rotterdam Partners, Rotterdam Festivals, Rotterdam Topsport en organisatoren. Je kunt merken dat hier keihard aan wordt gewerkt. Rotterdam mag echt trots zijn op het feit dat iedereen kan deelnemen in deze stad."
Marianne: "Op dit moment werk ik aan de toegankelijkheid van Rotterdam Unlimited Zomercarnaval, Le Tour Femmes en TwitchCon. TwitchCon is het live-evenement van het livestreamingplatform Twitch, dat het grootste platform is waar je online mee kunt kijken naar andere gamers. Een game waar veel over wordt gestreamd is Fortnite. Al deze evenementen hebben gemeen dat zij een positieve impact gaan hebben op onze stad met extra bezoekers. Vorig jaar hadden we de eerste toegankelijke nationale Koningsdag ooit in Rotterdam. Langs de route van de Koninklijke familie waren meerdere plaatsen voor mensen met een fysieke, auditieve, visuele en cognitieve beperking. Van de plaatsen is dankbaar gebruik gemaakt door enkele honderden personen. Daarnaast heb ik Motel Mozaïque (MOMO) toegankelijk mogen maken en heb ik advies gegeven aan de Van Nelle Fabriek. Van Nelle is een monumentale locatie die nu volledig toegankelijk is. Ondanks de vele regels en beperkingen voor monumenten, is het ons toch gelukt. Nu met TwitchCon, dat voor drie jaar in Ahoy zal plaatsvinden, is het tof dat Ahoy ook meegaat in die beweging naar toegankelijkheid."
Marianne: "Meestal begin ik maanden voor het evenement met gesprekken met de producenten en communicatiemedewerkers. Ik vraag dan onder meer welke ervaringen zij hebben, welke plannen zij hebben qua toegankelijkheid en hoe hun evenemententerrein eruit komt te zien. Daarna volgt een eerste advies. Tijdens de productietijd loop ik het evenemententerrein na of alles geplaatst is als vooraf bedacht."
"Voor mij bestaat toegankelijkheid uit drie fases. Als eerste gaat het over het communiceren via de online kanalen. Als je een rolstoeltoegankelijk toilet nodig hebt, dan wil je van tevoren weten of het er is, anders ga je niet. Daarom is die informatie vooraf heel belangrijk. Vaak hebben mensen met een beperking ook vaste adresjes aan winkels en horeca waar ze komen. Daarom is het voor evenementen echt heel belangrijk om hun toegankelijkheid te communiceren."
"Dan als tweede de doorgankelijkheid. Of het nu gaat om een beurs in Ahoy, een concert, of een park waar een evenement plaatsvindt, mensen komen voor de ervaring en beleving. Veel locaties zijn wel rolstoeltoegankelijkheid, met bijvoorbeeld een rolstoeltoegankelijke toilet en lift. Echter wordt er vaak niet genoeg gedacht aan de doorgankelijkheid, zoals goede zitplaatsen in de zaal, de mogelijkheid om zelfstandig drankjes te halen bij de bar, of om zelfstandig naar het toilet te gaan. Vaak moet je hierom vragen bij het personeel, alleen je wilt het event beleven met je eigen gezelschap."
"De laatste en belangrijkste fase is de uitgankelijkheid. Hierbij gaat het om veiligheid. Wat als er brand uitbreekt of een andere noodsituatie ontstaat waarbij de hele locatie moet worden ontruimd? In zulke gevallen mogen liften vaak niet meer worden gebruikt. Dove mensen kunnen het brandalarm niet horen en mensen met visuele beperkingen zien niet altijd de nooduitgangsbordjes. Op de meeste locaties is hier nog niet voldoende over nagedacht."
Marianne: "Verdiep je eerst eens in de toegankelijkheid van een gebouw of evenement. Er zijn meerdere informatiebronnen beschikbaar, waaronder mijn boek. Ook is er echt een verschil tussen rolstoeltoegankelijk en toegankelijkheid in het algemeen. Als ik lees dat er een trap met trapleuning is, dan is dat voor mij voldoende toegankelijk. Het zijn juist die kleine details die belangrijk zijn. Ik zei het eerder al: communiceer wat er wel en niet mogelijk is. Dus ook als jouw restaurant geen rolstoeltoegankelijk toilet heeft of jouw winkel niet toegankelijk is, noteer dat dan op jouw website! Elke beperking is per persoon verschillend in wat zij wel en niet kunnen. Geef gewoon duidelijke informatie hierover, zodat mensen zelf kunnen bepalen of zij er in kunnen."
Marianne: "Koningsdag is een mooi voorbeeld! Voor deze bijzondere dag heb ik door de stad heen meerdere kijkplatforms laten neerzetten. Deze waren ook toegankelijk voor mensen met een rollator of mensen die slecht ter been zijn. Enkele honderden mensen hebben hier dankbaar gebruik van gemaakt. Daarnaast heb ik alle grote schermen laten ondertitelen, zodat mensen met een auditieve beperking konden volgen wat er gebeurde. Voor mensen met een visuele beperking was er audiodescriptie beschikbaar. Verder heb ik een prikkelarme ruimte geregeld waar mensen met bijvoorbeeld autisme of een verstandelijke beperking de koning konden volgen achter het glas, zonder zich in de drukte te hoeven begeven."
Marianne: "Nogmaals, Rotterdam is echt goed bezig. Naast alle mooie voorbeelden in dit artikel zijn er echter nog genoeg publieksevenementen in Rotterdam waar echt niet genoeg gedaan wordt aan toegankelijkheid en inclusie. Mijn handen gaan daar echt van jeuken. Bedenk dat één op de vijf mensen een beperking heeft, of het nu fysiek, cognitief, visueel of auditief is, en zij willen ook gewoon deel uitmaken van de mooie evenementen in deze stad."
Marianne: "Het centrumgebied is over het algemeen zeer toegankelijk. De helling van de Koopgoot is misschien iets te steil, maar er zijn meerdere manieren om hierin te komen. Meestal maak ik gebruik van de lift of kom ik via de metro. Het nieuwe Centraal Station van Rotterdam is ook goed toegankelijk. "
"Er zijn een aantal plekken waar ik zelf graag kom, zoals Served op de Coolsingel naast het stadhuis. Het Donner Café vind ik ook heel prettig, omdat er geen muziek wordt gedraaid en daardoor prikkelarm is. Mensen zijn daar over het algemeen wat stiller, omdat de boekhandel een bibliotheekachtige sfeer heeft. Er zijn echt zoveel winkels en horecagelegenheden waar het gewoon prettig is om naartoe te gaan. Rotterdam is een geweldige stad die goed toegankelijk is en voor iedereen wat te bieden heeft."
Bedankt, Marianne!